Algemeen

Inleiding
In dit hoofdstuk leest u over de voorstellen en besluiten uit de Kadernota 2024. Zoals bekend, sorteert de Kadernota voor op de begroting. Deze besluiten zijn dan ook van groot belang voor de begroting 2024.

Voorstellen en besluiten Kadernota 2024
In de Kadernota 2024 staan de kaders voor deze Begroting 2024.

Uw raad heeft ingestemd met de volgende beslispunten:

1. Ambities
Uw raad heeft ingestemd met de ambities voor het jaar 2024. Die zijn in de begroting van 2024 verder uitgewerkt. De vijf UMO's (en eveneens participatie) zijn in 2024 en verder in deze bestuursperiode prioriteit voor de ambities.

2 Financiële kaders
Uw raad heeft ingestemd met de financiële kaders. Dit zijn kaders voor het omgaan met de baten en lasten van onze Portemonnee. Deze financiële kaders zijn leidend voor de gehele budgetcyclus. Deze kaders zijn de basis voor het opstellen van de Begroting 2024 en de Meerjarenraming 2025-2028. Als voorgesteld wordt om van een kader af te wijken, dan wordt dit een expliciet beslispunt in het raadsvoorstel van de Begroting, Kadernota of Bestuursrapportage.

De Bestuursrapportage 2023-I is op 22 juni 2023 in de raad behandeld. Uit het politieke debat bleek dat er onduidelijkheid was over de besluitvorming over het onttrekken of doteren aan reserves. Om dit in de toekomst goed te regelen, is het Financieel kader als volgt via een raadsvoorstel aangepast:
- Voor een onttrekking aan de Vrije Algemene Reserve (VAR) nemen we een afzonderlijk beslispunt op.
- Voor de overige reserves nemen we geen afzonderlijk beslispunt op. Deze mutaties maken onderdeel uit van de vaststelling van de rapportages van de planning- en control cyclus: Kadernota, Begroting, Bestuursrapportages en Jaarrekening.

Tijdens de behandeling van de Kadernota 2024 kwam naar voren dat het huidige kader waarin we geen prijsstijgingen toepassen voor veel onderdelen van de begroting, vanwege de huidige inflatie, niet toekomstbestendig is. Voor de jaren 2023 en 2024 riepen we de stelpost Indexatie in het leven. Deze stelpost is bedoeld om extreme prijsstijgingen op te vangen. De stelpost is een incidentele oplossing voor de gestegen prijzen en dus geen structurele oplossing. De komende periode volgen we de inflatiecijfers nauwlettend. Als de inflatiecijfers stabiliseren op ongeveer 2% (doelstelling Europese Centrale Bank) dan is een toekomstige aanpassing van dit kader niet nodig. Op dit moment is dat nog niet het geval; het huidige inflatiecijfer zit tussen de 5% en 6%. In de Kadernota 2024 en ook in deze begroting stellen we voor om het kader van prijsstijging te handhaven. We stellen wel voor om de verwachte voordelen als gevolg van prijscompensatie van de septembercirculaire 2023 en meicirculaire 2024 te reserveren in de stelpost indexatie.

3. Autonome bestedingsvoorstellen
Uw raad heeft ingestemd met de autonome bestedingsvoorstellen 2024. Autonome bestedingsvoorstellen zijn niet bestuurlijk. Het zijn feitelijk bijstellingen van budgetten.

Buiten de gemeenschappelijke regelingen zijn er in de Kadernota 2024 geen autonome voorstellen geselecteerd voor 2024. De extra kosten voor de gemeenschappelijke regelingen dekken we uit de stelpost indexatie.

4. Toeristenbelasting 2024
Uw raad heeft besloten om het tarief toeristenbelasting 2024 ten opzichte van 2023 niet te wijzigen.

De tarieven per overnachting voor 2024 zijn:

5. Bestuurlijke bestedingsvoorstellen
In de Kadernota 2024 hebben wij een voorzet over de bestuurlijke bestedingsvoorstellen en de voorstellen in het Meerjarig investeringsplan gegeven.

De reactie van uw raad was primair positief. Wij hebben dan ook besloten om deze voorzet volledig in het voorstel over de bestuurlijke bestedingsvoorstellen op te nemen. De wijze van financiering van een aantal bestuurlijke bestedingsvoorstellen is nog wel gewijzigd. Dit vanwege beschikbare alternatieve dekkingsmogelijkheden.

De reactie van uw raad blijkt vervolgens uit de besluitvorming over de Kadernota 2024. Er zijn twee toezeggingen gedaan en zes moties aanvaard.

Toezegging Kadernota 2024
Op 22 juni 2023 zijn de volgende twee toezeggingen gedaan. We geven hier de stand van zaken aan:

1. Zonneoogst
Gebleken is dat in het verleden al een evaluatie van Zonneoogst is uitgevoerd. Daarnaast is er binnen ons bestaande beleid nog maar ruimte voor de ontwikkeling van één zonnepark (Valthe) en is er op basis van de afspraken in het coalitieakkoord en de problematiek rond de netcongestie geen ruimte voor uitbreiding van zonneparken tot in ieder geval 2030. Wij stellen daarom voor om geen extra evaluatie te doen.

De toezegging kan op deze wijze worden afgedaan.

2. Afvalbrengpunt
Toegezegd is dat uw raad schriftelijk op de hoogte wordt gebracht over de mogelijkheden om de routering en bewegwijzering op het gemeentelijk afvalbrengpunt te verbeteren. Er wordt hierover een brief naar uw raad gezonden.

Moties Kadernota 2024
Bij de behandeling van de Kadernota 2024 zijn zes moties aanvaard. Hieronder worden drie moties toegelicht die een financieel effect hebben op de begroting 2024.

1. Aukje Wolf Park
Uw raad verzoekt het college om de onderhoudskosten van het Aukje Wolfpark op te nemen in de Meerjarenraming en structureel te verwerken in de Meerjarenraming 2025-2027.
De kosten van het onderhoud zijn in deze Begroting 2024 verwerkt: vanaf 2025 is het onderhoudsbedrag (€ 8.000) meegenomen.
Dit betekent dat de structurele onderhoudskosten in de meerjarenraming zijn opgenomen, zoals gevraagd in de motie. De motie kan hiermee worden afgedaan.
Stand van zaken: Afgehandeld

2. Wijkrenovatie
Uw raad verzoekt het college te komen met een integraal plan voor de vernieuwing en klimaatadaptieve inrichting van woonwijken uit de vorige eeuw met daaraan gekoppeld een meerjareninvesteringsplan voor de komende decennia. Het verzoek is voor de Kadernota 2025 aan de raad aan te geven welke mogelijkheden er zijn.

Wij realiseren ons dat de inrichting van wijken van diverse dorpen niet meer voldoet aan de eisen van deze tijd. Het is dan ook de verwachting dat de renovatie van deze wijken een aanzienlijke investering voor een langere periode met zich mee zal brengen. Als eerste stap werken we daartoe een procesaanpak uit waaruit helder wordt wat we verstaan onder wijkrenovatie, om welke wijken het in onze gemeente gaat, welke mogelijke scenario’s we zien en via welke methodiek we de wijkrenovatie willen vormgeven. Deze procesaanpak ontvangt u voor de Kadernota 2025. Vanwege de vele grote opgaven waarvoor de ambtelijke organisatie reeds staat, wordt voorzien dat hier extra externe capaciteit voor nodig is. Als college stellen we daarom voor om het eerder gereserveerde budget voor de evaluatie van Zonneoogst, dat vrijvalt door die evaluatie niet uit te voeren, in te zetten voor de uitwerking van de procesaanpak wijkrenovatie.

3. Plattelandswegen
Uw raad verzoekt het college een apart budget op te nemen voor extra onderhoud van uitsluitend plattelandswegen. Het verzoek is om dit budget op te voeren onder het budget IBOR in de begroting 2024.

Jaarlijks wordt € 400.000 vanuit het budget wegonderhoud specifiek gereserveerd voor onderhoud plattelandswegen. In het voorjaar van 2024 wordt een schouw uitgevoerd bij wegen inclusief de plattelandswegen. Na de schouw worden de projecten op basis van de door uw raad vastgestelde prioriteringssystematiek geordend. Hierbij vindt afstemming plaats met LTO en Cumela. Het investeringsvoorstel wat elk jaar aangeboden wordt aan de raad geeft inzage aan welk project(en) deze gelden worden besteed. Op basis van de door uw raad aangenomen motie hebben wij een bedrag van € 250.000 incidenteel opgenomen op de DPL. Dit betreft een globale inschatting van de kosten voor onderhoudswerkzaamheden aan een plattelandsweg. Deze incidentele verhoging van het budget binnen IBOR voor plattelandswegen is niet door ons geprioriteerd.
Stand van zaken: Afgehandeld

Overige moties
De moties die geen financieel effect hebben op deze begroting worden toegelicht in de BERAP 2023-II. In deze rapportage zal namelijk een overzicht worden verstrekt van alle toezeggingen en moties. Het gaat in ieder geval om de volgende moties die bij de Kadernota zijn aangenomen:
1. Minder alcohol- en middelengebruik; 
2. Preventief armoedebeleid;
3. Armoedepact-netwerk.