Algemeen

In dit hoofdstuk leest u een samenvatting op hoofdlijnen van het beleid en de financiën van de Begroting 2024. We gaan in op de urgente maatschappelijke opgaven, de lokale lastendruk, de bestedingsvoorstellen van o.a. van het meerjarig investeringsplan (MJIP), invulling van de stelpost indexatie, en de hoogte van het begrotingssaldo (knop 1) en het budget beleidsintensivering (knop 2).

Urgente maatschappelijke opgaven
In de begroting 2023 hebben we voor de uitwerking van het bestuursprogramma vijf urgente maatschappelijke opgaven (UMO's) centraal gesteld:
- Duurzaamheid;
- Wonen;
- Armoede en bestaanszekerheid;
- Zorg dichterbij en voorzieningen;
- Preventie en inclusie.

Deze UMO's zijn in deze begroting nog steeds actueel en op hoofdlijnen uitgewerkt in een apart hoofdstuk en in de verschillende thema's.

Lokale lastendruk
De lastendruk voor 2024 komt uit op 2,21%. Dit betekent voor een gemiddeld huishouden een stijging van afgerond € 18 per jaar. In de paragraaf Lokale Heffingen lichten we dit verder toe.

Bestedingsvoorstellen
We willen twee keer per jaar een integrale afweging maken over de bestedingsvoorstellen, namelijk bij de begroting en bij de BERAP 2024-I. Op basis van de Kadernota 2024 heeft u ingestemd met de autonome bestedingsvoorstellen 2024. Deze begroting bevat twee aanvullende autonome voorstellen.

In de Kadernota 2024 hebben we uw raad gevraagd om reactie te geven op de voorzet van het college. In het selecteren van de voorstellen met hoge prioriteit hebben we rekening gehouden met de inbreng van de raad.

Voor een verdere toelichting op de bestedingsvoorstellen verwijzen we naar de bijlage Dynamische Prioriteiten Lijst (DPL).

Bestedingsvoorstellen MJIP
Hieronder een overzicht van de voorstellen vanuit het budget voor het meerjarig investeringsplan. Deze zijn toegelicht in de bijlage Dynamische Prioriteiten Lijst (DPL).

De cijfers laten zien dat er na aftrek van deze voorstellen in 2025 nog ruim € 258.000 beschikbaar is voor toekomstige investeringen.

Naast voorstellen met structurele effecten is er ook sprake van voorstellen met incidentele effecten:

Het voorstel is om dit bedrag te dekken uit de VAR.

In de Kadernota 2024 is al aangekondigd dat we gingen onderzoeken of we activa met een aanschafwaarde van kleiner dan € 25.000 op basis van onze financiële verordening kunnen afwaarderen. Dit blijkt, in overleg met onze accountant, te kunnen. Het financiële effect hiervan is dat we € 2 miljoen incidenteel moeten afwaarderen ten laste van de VAR. Daar staat wel tegenover dat het € 180.000 structureel voordeel oplevert als gevolg van vrijvallende kapitaallasten. Ons plan is om dit bedrag toe te voegen aan het budget voor het MJIP. Het voorstel is deze financiële wijziging te verwerken in BERAP 2024-I.

Invulling stelpost indexatie
Vanwege de huidige hoge inflatie moeten we verschillende budgetten indexeren. In de begroting 2023 hebben we daarvoor een stelpost indexatie gevormd. Het uitgangspunt voor een bijstelling is dat er een sprake moet zijn van een prijsstijging van meer dan 10% of een andere autonome oorzaak. Zo komen bijvoorbeeld verhogingen van externe partijen zoals Gemeenschappelijke Regelingen (GR’en) ten laste van deze stelpost.

Hieronder het voorstel voor invulling in deze begroting. De voorstellen zijn toegelicht in het thema ‘Onze portemonnee’. Voor elk jaar houden we circa € 900.000 over voor nieuwe voorstellen.

Geactualiseerde saldi
In deze sectie presenteren we de geactualiseerde stand van Saldo begroting (knop 1) en het budget Beleidsintensivering (knop 2).

Knop 1: Saldo begroting
Hieronder volgt een toelichting op de financiële mutaties die hebben plaatsgevonden op knop 1 Saldo begroting sinds de Kadernota 2024.

Toelichting
1. Ten opzichte van de Kadernota 2024 is jaarschijf 2028 toegevoegd. Conform financieel kaders zijn diverse lasten en baten geïndexeerd, zoals bedrijfsvoering, algemene uitkering, OZB, gemeenschappelijke regelingen etc. Het netto effect voor jaarschijf 2028 wordt hier gepresenteerd.
2. Het gaat hier om aanpassingen van kapitaallasten en rente met betrekking tot vaste activa, reserves, voorzieningen en vaste geldleningen.
3. Veel budgetten zoals gas, elektra en huuropbrengsten in de begroting zijn gecontroleerd en aangepast. Dit resulteert in een klein voordeel.
4. Hier gaat het om de autonome bestedingsvoorstellen. Voor verdere informatie verwijzen we naar de DPL.
5. Dit betreffen de incidentele bestuurlijke bestedingsvoorstellen met hoge prioriteit. Voor verdere informatie verwijzen we naar de DPL.

Knop 2: Budget beleidsintensivering
Hieronder het overzicht met toelichting van knop 2 budget beleidsintensivering met de mutaties sinds de Kadernota 2024.

Toelichting
1. We voegen € 300.000 toe aan de stelpost indexatie om de raming in 2024 op gelijke hoogte te brengen met de meerjarenraming. Dit zorgt ervoor dat er structureel ruimte overblijft voor nieuwe indexaties.
2. We voegen € 116.795 toe aan de stelpost MJIP, zodat er voldoende ruimte is voor de investeringen in het jaar 2024.
3. Hier gaat het om de autonome bestedingsvoorstellen. Voor verdere informatie verwijzen we naar de DPL.
4. Dit betreffen de incidentele bestuurlijke bestedingsvoorstellen met hoge prioriteit. Voor verdere informatie verwijzen we naar de DPL.
5. We halen € 800.000 uit de VAR zodat er weer € 250.000 beschikbaar is voor BERAP 2024-I.